آشنایی با انواع سمور

سمور پستانداری گوشتخوار است که سرده جداگانه ای از راسویان را بنام سموریان تشکیل می دهد. پوست این جانور در تهیه پوستین (خز) کاربرد دارد.پوست سمور نرم و لطیف و گرانبهاست. از انواع آن می توان به سمور آبی و سمور سنگی اشاره نمود. سمور شناگر قابلی است و کمتر در نزدیکی محل سکونت انسانها زندگی می کند. برخی از انواع سمور جزء گونه‌های در معرض خطر محسوب شده و در ایران بخاطر پوست آن شکار می شود. در بسیاری از کشورهای جهان از سمور محافظت می شود.

سمور سنگی

آشنایی با انواع سمور

مشخصات:

جثه ای به اندازه گربه خانگي دارد. بدن كشيده و استوانه‌اي، پوزه دراز، گوش‌ها نسبتاً بزرگ و كاملاً گرد، دم نسبتاً بلند و پشمالو، پاها كوتاه، ناخن‌ها بلند و نيمه جمع شونده‌اند. كف پا از موهاي پراكنده‌اي پوشيده شده است به همين دليل رد اين حيوان كاملاً مشخص نيست. پوشش زمستاني، بلند و قهوه‌اي رنگ است. لكه سفيد و پهني در ناحيه زير گلو دارد كه در پايين دو شاخه مي‌شود و به طرف دست‌ها امتداد مي‌يابد (در مواردي نادر لكه‌ سفيد كوچك بوده يا وجود ندارد).

اندازه ها:

طول سر و تنه 40 تا 54 سانتي‌متر، دم 22 تا 30 سانتي‌متر، ارتفاع 12 سانتي‌متر، وزن 1 تا 5/2 كيلوگرم.

زيستگاه:

در اكثر زيستگاه‌هاي كشور اعم از خزري، بياباني و بلوچي، ارتفاعات حدود 40000 متر تا سواحل دريا زندگي مي‌كند. گاهي در اماكن مسكوني نظير باغ‌ها، آغل حيوانات، پارك‌ها ساكن مي‌شود.

پراكندگی:

اكثر مناطق ايران از آذربايجان تا مناطق ساحلي جنوب. اروپا و آسيا.

عادات:

شبگرد است. اوايل غروب فعال مي‌شود. به صورت انفرادي زندگي مي‌كند. قلمرو خود را با مدفوعش مشخص مي‌كند. لانه را معمولاً در سوراخ درختان و شكاف صخره‌ها و زير شيرواني‌ها ايجاد مي‌كند. بسيار زرنگ و سريع است. دويدن، با جست زدن و پريدن همراه است. به خوبي از درختان بالا مي‌رود. قادر است سنجاب و سنجابك‌ها را بر روي درختان تعقيب و شكار كند. در كمپينگ پارك ملي گلستان يك سمور سنگي با چابكي و سرعت زياد از درختي كه در مجاورت ما قرار داشت بالا رفت و اشكولي را شكار نمود.

غذا:

اكثراً از جوندگاني نظير موش، سنجاب، اشكول و پرندگان، جوجه و تخم آنها، مهره‌داران كوچك، حشرات و ميوه‌ها تغذيه مي‌كند. گاهي اوقات نيز به مرغ و خروس حمله مي‌كند كه مواردي از آن در منازل و باغ‌هاي فرمانيه در شهر تهران مشاهده گرديد. در مواقعي كه تعداد طعمه زياد باشد با گاز گرفتن سر آنها همگي را مي‌كشد و سپس يكي يكي را به لانه‌اش منتقل مي كند. برخي با ديدن تعداد زياد حيوان تلف شده كه فقط سر آنها ‌آسيب ديده است چنين تصور مي‌كنندكه آنها براي مكيدن خونشان كشته شده‌اند كه واقعيت ندارد. در پارك ملت واقع در شمال شهر تهران يك شب سموري وارد محل نگهداري كبوتران اهلي شد و ظرف مدت كوتاهي 16 كبوتر را كشت.

توليد مثل:

احتمالاً در تابستان جفت‌گيري مي‌كند آبستني با تأخير باروري همراه است. در اوايل بهار تعداد سه تا چهار بچه مي‌زايد ولي ممكن است به هشت بچه هم برسد. احتمالاً در 18 ماهگي بالغ مي‌شود طول عمر در اسارت حدود 18 سال است.

وضعيت فعلی:

همه ساله تعداد زيادي از آنها شكار مي‌شوند، يا در اثر تصادف با اتومبيل از بين مي‌روند، در بعضي مناطق كاهش چشمگيري در جمعيت آنها ديده مي‌شود. در برخي از مناطق جنوب كه از طعمه مسموم به منظور كشتن و دستيابي به پوست اين حيوان استفاده مي‌گردد، تعداد آن به شدت كاهش يافته است. در گذشته شغل سمورگيري در بسياري از مناطق كشور رايج بود و همه ساله هزاران قطعه پوست اين حيوان به بازار عرضه مي‌شد، تله‌هايي كه با استفاده از سنگ و ديگر مصالح در برخي از مناطق نظير پارك ملي بختگان براي گرفتن سمور ساخته شده است هنوز وجود دارد.

سمور آبی (شنگ)

آشنایی با انواع سمور

مشخصات:

جثه بزرگ و استوانه‌اي شكل، پوزه پهن با سبيل‌هاي بلند و كلفت، گوش‌ها و چشم‌هاي كوچك دارد، دم بلند و لوله‌اي شكل است كه در قاعده پهن و كلفت مي‌شود. دست و پا كوتاه‌اند و در بين انگشتان پرده‌اي وجود دارد موها نرم و انبوه، به رنگ قهوه‌اي تا قهوه‌اي متمايل به خاكستري، زير چانه و گلو سفيد است.

اندازه ها:

طول سر و تنه 62 تا 83 سانتي‌متر، دم 36 تا 55 سانتي‌متر، ارتفاع 30 سانتي‌متر، وزن 5 تا 15 كيلوگرم.

زيستگاه:

اطراف رودخانه‌ها، نهرها، كانال‌هاي آبياري، درياچه‌ها، تالاب‌ها و استخرهاي پرورش ماهي با پوشش گياهي مناسب.

پراكندگی:

از مناطق سيستان تا شمال خراسان، مازندران تا آذربايجان، كردستان تا خوزستان، فارس، چهارمحال، اصفهان و تهران. اروپا، شمال آفريقا، آسيا.

عادات:

شبگرد است. اگر منطقه امن باشد روزها نيز ديده مي‌شود. به صورت انفرادي زندگي مي‌كند. لانه را در حفره‌هاي طبيعي، سوراخ درختان، زير ريشه‌هاي مجاور آب ايجاد مي‌كند. درب ورودي لانه معمولاً در داخل آب و در عمق 50 سانتي‌متري از سطح آب قرار دارد كه به وسيله دالاني شيب‌دار به لانه ارتباط دارد، يك سوراخ تهويه، لانه را به بيرون ارتباط مي‌دهد. گاهي اوقات نيز در داخل لانه روباه يا رودك ساكن مي‌گردد. ممن است علاوه بر لانه دائمي يك لانه موقتي نيز در زير سنگ‌ها و گياهان داشته باشد. به خوبي بر روي زمين راه مي‌رود، ولي بيشتر از چند صد متر از لانه‌اش دور نمي‌شود. با مهارت كامل به وسيله دم و با كمك پاها شنا مي‌كند و شيرجه مي‌رود. براي ايجاد تعادل، دست‌ها به سينه مي‌چسبند و مانند فرمان عمل مي‌كنند. مي‌تواند به مدت 10 دقيقه زير آب باقي بماند. ولي در شرايط عادي مدت زير آب رفتن يك تا دو دقيقه است. در زير آب سوراخ‌هاي گوش و بيني مسدود مي‌شود. سبيل‌ها بسيار حساس‌اند و با استفاده از آنها در تاريكي يا آب گل‌آلود به خوبي شنا كرده و خفيف‌ترين تلاطم داخل آب را حس مي‌كند. حس بويايي و شنوايي قوي است، بينايي به نسبت ضعيفي دارد، ولي در زير آب و در نورهاي مختلف مي‌تواند اجسام متحرك را به خوبي ببيند. شنگ‌ها در همه سنين بسيار بازيگوش هستند. اغلب در فصل زمستان خودشتان را روي برف‌ها سُر مي‌دهند. به خوبي دست‌آموز مي‌شوند. در برخي كشورها اين حيوان را براي صيد ماهي تربيت مي‌كنند. گاهي اوقات شنگ‌ها براي دسترسي به منابع غذايي جديد كيلومترها در خشكي راه مي‌روند.

غذا:

از جانوران آبزي نظير ماهي، قورباغه، خرچنگ، پستانداران كوچك نظير ول آبزي، پرندگان آبزي به خصوص چنگر، مرغابي، تخم و جوجه پرندگان، حشرات و مواد گياهي تغذيه مي‌كند. غذا را با دهان مي‌گيرد. آثار مدفوع و باقي مانده مواد غذايي كه در مناطق مشخصي از مسير رودخانه‌ها و نهرها مشاهده مي‌شود، نشانه وجود اين حيوان در منطقه است. در داخل مدفوع كه بوي ماهي مي‌دهد معمولاً استخوان‌هاي ماهي وجود دارد.

توليد مثل:

در تمام فصول قادر به جفت‌گيري است، ولي معمولاً جفت‌گيري در فصل زمستان انجام مي‌گيرد. مدت آبستني حدود دو ماه است. يك تا پنج بچه مي‌زايد. چشم بچه‌ها در يك ماهگي باز مي‌شود. بعد از دو ماه از لانه خارج مي‌شوند و شنا را شروع مي‌كنند. تا شش ماهگي به مادر وابسته هستند. در يك سالگي به سن بلوغ مي‌رسند. طول عمر در اسارت حدود 22 سال است.

وضعيت فعلی:

به علل مختلف نظير كم شدن طعمه‌ها، شكار بي‌رويه، آلودگي ناشي از سموم كشاورزي به خصوص سموم كلره، آلودگي‌هاي صنعتي و سيلاب‌ها، جمعيت آن به سرعت رو به كاهش گذاشته و در بعضي از مناطق به كلي نابود شده است. تا اواخر دهه 40 همه ساله هزاران قطعه از پوست اين حيوان كه در مناطق مختلف كشور، به خصوص اطراف رودخانه‌ها و تالاب‌هاي خوزستان شكار شده بود، به خارج صادر مي‌شد. در حال حاضر بيشترين جمعيت شنگ در تالاب‌ها و رودخانه‌هاي شمال و غرب كشور مشاهده مي‌شود ولي در مناطق جنوبي به خصوص تالاب‌هاي خوزستان مانند هورالعظيم و شادگان جمعيت آن به شدت كاهش يافته است. اخيراً تعدادي شنگ در اطراف ماهي سراي جاجرود واقع در نزديك تهران، سياهكل و تالش در گيلان مشاهده گرديد.

 

منبع: آسمونی

دانـــــلود

  • - بازدید: 24,846

برچسب ها

مطالب پیشنهادی ما

دیدگاه های شما

2 پاسخ به “آشنایی با انواع سمور”

  1. Mahsa گفت:

    سلام.،ما حیات خونه مون پر سموره.،من چند تا حیون خونگیمو از دست دادم.،به خاطر این سمور های وحشی،تصمیم گرفتم این قضیه رو از بیخ ریشه کن کنم!میشه راهنمایی کنید که به چه طریقی می تونیم بکشیم اینهارو؟!

  2. وحید ذوالفقاری گفت:

    درود. ما در زمینی دوازده مرغ و یک خروس نگه میداشتیم. امروز که رفته بودند آب و غذاشان بدهند دیدند که هشت مرغ را “سوموره خفه کرده و کمی از گوشت یکی را خورده و خروس هم پشتش زخم است”. پنج مرغ که بنظرم بزرگتر بوده اند مانده اند. در یزد به سمور سوموره میگویند. یادم است حدود سال شصت و سه هم مثل حالا در باغی در صفاییه مرغ و خروس نگه میداشتیم. بگمانم شبی شب حدود پانزده و شب دیگر حدود پنج تا را سمور از بین برد! آنسال از پیرمردی تله گرفتیم که فایده نداشت. امسال گفتم من در عتیقه هایم تله دارم! ولی بابا عوض شده! “….گفت در ذاتش است, برای چه یک جانور را بگیریم و بکشیم.” در این سالها بخود میگفتم سمور یزد برافتاده ولی اکنون که در اکرمیه هستیم فهمیدم که نه برنیفتاده. بنظر من شهر یزد را نباید کویری دانست چون میان خطرناکترین بیابانهای جهان و ییلاقات شیرکوه واقع شده. صفاییه و اکرمیه پر از باغ است. خداینکرده آیا شده که به یچه های شیرخواره حمله کند؟ وحید ذوالفقاری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *